2 Σεπτεμβρίου 2012

«Το ιερότερο πράγμα η πατρίδα μας»



Θεωρείται από τους πρωτοπόρους του ελληνικού κινηματογράφου, σκηνοθέτης μεγάλων επιτυχιών και ο πρώτος που, μέσα από τις ταινίες του, ανέδειξε γεγονότα του Β’ Παγκοσμίου Πόλεμου και όσα ακολούθησαν. Χωρίς φόβο αλλά με πολύ πάθος και μέσα από ιστορική έρευνα, ζητούμενο του Ηλία Μαχαίρα ήταν πάντοτε έως σήμερα η απόδοση της ιστορικής αλήθειας. Γεννημένος στους Μολάους Λακωνίας, κι έχοντας ζήσει Κατοχή, Εμφύλιο, φτώχεια και σπαραγμό, δεν παραιτήθηκε ποτέ από το όνειρό του να «ταχθεί» στην υπηρεσία της τέχνης. Πριν από αυτό, όμως, υπηρέτησε την πατρίδα και την Αεροπορία κι έχει τιμηθεί με πέντε παράσημα. Σήμερα όλη του η ζωή είναι, όπως λέει, τα δύο του εγγόνια, ο Αρης και η Μαρίλια, στα οποία αφιερώνει και την τρίτη κατά σειράν ποιητική του συλλογή «Στοχασμοί, ποίηση και ενδόμυχες σκέψεις».


ΕΡ.: Κύριε Μαχαίρα, είστε ο πρώτος κινηματογραφιστής που ανέδειξε ιστορικά γεγονότα και δεν «διέφυγε» σε «ασφαλή» μονοπάτια αναζητώντας μόνο τη δόξα.
ΑΠ.: Εχω κάνει 32 ελληνικές και άλλες 30-40 βίντεο. Οι ταινίες μου είχαν πάντα ένα θέμα που ενδιέφερε το κοινό.

ΕΡ.: Πιστεύετε ότι στην Ελλάδα οι ταινίες ιστορικού περιεχομένου έχουν την αποδοχή που θα έπρεπε;
ΑΠ.: Οταν κάνεις μια ταινία και λες για τους κομμουνιστές ότι βοήθησαν σε κάτι, η δεξιά παράταξη δεν την υποστηρίζει. Οι αριστεροί, πάλι, πέφτουν πάνω να σε φάνε. Η ουσία είναι ότι όταν κάνεις μια ταινία πρέπει να έχεις μαζί σου και τους αριστερούς.

ΕΡ.: Εσείς δεν θελήσατε να ευνοηθείτε ή να εκμεταλλευτείτε καταστάσεις. Το έχετε με κάποιον τρόπο «πληρώσει»;
ΑΠ.: Με παίρνουν στο τηλέφωνο και μου λένε «θα σε σκοτώσουμε, θα σου κάνουμε, θα σου δείξουμε» επειδή γύρισα τον «Γοργοπόταμο», το «Ενωμένοι στη ζωή», το «Γράμμος - Βίτσι». Στις ταινίες μου καταγράφονται η πραγματική αλήθεια και τα γεγονότα όπως ακριβώς έχουν γίνει. Το φιλμ «Γράμμος - Βίτσι» χρειάστηκαν δυο ολόκληρα χρόνια για να τελειώσει. Γύρισα τις πολεμικές σκηνές στα ίδια μέρη που έγιναν: Μακρυγιάννη, Σχολή Χωροφυλακής, Φιλοπάππου, Μετς, Γουδή, Λιτόχωρο, Νυμφαίο, Κλειδί, Βίτσι, Αμύνταιο, Φλώρινα, Γράμμος, Πισοδέρι, Βίγκλα, Αντάρτικο, Πρέσπες.

ΕΡ.: Οι ταινίες σας έχουν ντοκιμαντερίστικη μορφή.
ΑΠ.: Ορισμένα κομμάτια. Στον «Γράμμο» έχω ένα απόσπασμα όπου μετά τη διάσκεψη της Βάρκιζας αρχηγός των ανταρτών του ΕΛ.ΑΣ. ήταν ο Ποπόφ ο Ρώσος. Αυτός μιλούσε για τους Ελληνες. Δεν μίλαγαν οι ίδιοι οι Ελληνες. Τι να πούμε από εκεί και πέρα.

ΕΡ.: Τα σενάριά σας βασίζονταν σε πραγματικές μαρτυρίες και ιστορική έρευνα;
ΑΠ.: Βεβαίως. Και για την ταινία «Γοργοπόταμος» πήγα εκεί. Εκανα ακριβώς αυτά που έπρεπε. Ρώτησα, ζήτησα ντοκουμέντα. Αλλά τη γιορτή της γέφυρας την κάνουν αριστεροί. «Την ανατινάξαμε» σου λένε. Ποιος την ανατίναξε; Οι Αγγλοι το έκαναν που ήρθαν από τη Μέση Ανατολή. Οι Αγγλοι είχαν μηχανήματα. Κανένας Ελληνας δεν πήγε από κάτω. Τον Αρη Βελουχιώτη, επειδή ήταν η περιοχή του εκεί, τον κάλεσε ο Ζέρβας να συμμετάσχει στην ανατίναξη. Οπως γράφει και το κομμουνιστικό βιβλίο «Στ' άρματα, στ' άρματα: Ιστορία του Αγώνα», του απαντά ο Αρης: «Στρατηγέ, δεν θα αναλάβω μέρος στην ανατίναξη γιατί δεν έχω την έγκριση του Κομμουνιστικού Κόμματος». Και επειδή ο Ζέρβας επέμενε, ο Αρης συμμετείχε κι αυτός με μερικούς άλλους για να μην πάρει όλη τη δόξα ο Ζέρβας. Στην ταινία αποτυπώνω τα πραγματικά γεγονότα. Κι όποιος αμφιβάλλει να με πάρει τηλέφωνο να μου πει ότι δεν είναι έτσι.

ΕΡ.: Ποια ήταν τα ερεθίσματά σας για να κάνετε τα πρώτα σας καλλιτεχνικά βήματα;
ΑΠ.: Πέρασα την Κατοχή, τον Εμφύλιο σπαραγμό, την πείνα, τη δυστυχία, όλα. Είχα ένα όνειρο πάντα να γίνω καλλιτέχνης. Τα παράτησα όλα, μπήκα στη σχολή, έγινα σκηνοθέτης, μετά παραγωγός. Ακολούθησα το όνειρό μου.

ΕΡ.: Πιστεύετε ότι αν οι ταινίες γυρίζονταν σήμερα, που υπάρχει μια χρονική απόσταση από τα γεγονότα, θα είχαν ακόμη μεγαλύτερη απήχηση;
ΑΠ.: Το ίδιο θα ήταν. Η Δεξιά θα το βούλωνε και θα κοιμόταν και η Αριστερά θα σηκωνόταν πάνω και θα έλεγε «τον άτιμο, να τον σκοτώσουμε».

ΕΡ.: Πιστεύετε ότι ο Ελληνας μαθαίνει από την Ιστορία ή την ξεχνάει και επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη;
ΑΠ.: Οταν υπάρχει μια Μαρία Ρεπούση και λέει κατεβάστε τις εικόνες από τα σχολεία, μην κάνετε έπαρση σημαίας ούτε προσευχή -τώρα την έχει στο κόμμα του ο Κουβέλης-, τι να λέμε; Ορίστε. Γκρεμίστε τις εκκλησίες, διαλύστε τα όλα. Είμαστε εντάξει; Το ιερότερο πράγμα που υπάρχει είναι η πατρίδα μας. Είναι η σημαία μας. Είναι η Εκκλησία μας, η θρησκεία μας. Μ' αυτήν ζήσαμε, μ' αυτήν γεννηθήκαμε, με αυτήν νικήσαμε το 1821.

ΕΡ.: Το ΠΑΣΟΚ έπαιξε ρόλο στην απομάκρυνση του Ελληνα από την ταυτότητά του;
ΑΠ.: Ασε το το ΠΑΣΟΚ. Η μοίρα μας ήταν να αναλάβει ο Ανδρέας Παπανδρέου. Το είχε πει και ο πατέρας του: «Αν θέλετε να καταστραφεί η Ελλάδα βάλτε τον Ανδρέα να κυβερνήσει». Κυβέρνησε ο Ανδρέας, γι' αυτό πήγαμε όπως πήγαμε. Κυβέρνησε και ο γιος του και μας έφερε το ΔΝΤ.

ΕΡ.: Κάποια στιγμή μεταπηδήσατε στην τηλεόραση. Κάνατε στην ΕΡΤ την εκπομπή «Γνωρίστε την Ελλάδα».
ΑΠ.: Ηταν μια εκπομπή που αναδείκνυε τις ομορφιές της πατρίδας μας. Υστερα από τόσα χρόνια, τώρα κάνουν ανάλογες εκπομπές. Ο Ανδρέας Παπανδρέου με έκοψε κατευθείαν και, όταν πήγα να ζητήσω τον λόγο, δεν με δέχτηκε ούτε ένας να μιλήσω. Κλειστές οι πόρτες.

ΕΡ.: Τι προβλέπετε για το μέλλον της χώρας μας;
ΑΠ.: Ξέρω ένα πράγμα. Ο Αντώνης Σαμαράς είναι πραγματικός Ελληνας. Αυτό που λέω το πιστεύω. Οχι επειδή είμαι δεξιός, αλλά θεωρώ ότι αγωνίζεται για να μπορέσει να κάνει κάτι. Τι να κάνει, όμως, τώρα, που είναι υπογεγραμμένα όλα αυτά; Ή πρέπει να πει να πέσουμε στη δραχμή; Ελπίζω ότι κάτι θα κάνει, αλλά πολύ αμφιβάλλω. Είναι δεμένα τα χέρια του. Δεν ξέρουμε πού θα βγάλει. Εδώ μας κυβερνάει η τρόικα. Η Μέρκελ κέρδισε από μας, από τη δυστυχία μας, δισεκατομμύρια ευρώ. Το έγραψε η «δημοκρατία». Βγαίνει ο υπουργός Δικαιοσύνης, ο Αντώνης Ρουπακιώτης, και λέει «μην πειράζετε τους λαθρομετανάστες». Ο ΣΥΡΙΖΑ τα ίδια. Εδώ μας σκοτώνουν και τους υποστηρίζουμε. Να γιατί ανέβηκε η Χρυσή Αυγή.

ΕΡ.: Για τον Αλέξη Τσίπρα τι γνώμη έχετε;
ΑΠ.: Ποιος έχει γνώμη για τον Τσίπρα; Να πει τι; Οτι είναι πολιτικό πρόσωπο; Ας αναλάμβανε. Αλλά λέει «όχι, εγώ θέλω να είμαι απέξω και θέλω να είμαι αντιπολίτευση». Βέβαια, αυτό θέλει για να γκαρίζει απέξω. Αποποιείται των ευθυνών. Ο Κουβέλης μπήκε στη συμμαχία για να σωθεί, αλλά τώρα πάνε να τον φάνε. Τώρα το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να περιμένουμε.

ΕΡ.: Επόμενος επαγγελματικός σας στόχος;
ΑΠ.: Θέλω να συνεχίσω με λίγο πιο διαφορετική ματιά το «Γνωρίστε την Ελλάδα» για να μας γνωρίσουν οι ξένοι. Αυτά τα ντοκιμαντέρ επιδίωξή μου είναι να στέλνονται σε πρεσβείες. Θα δούμε.

ΕΡ.: Εχετε γράψει και ποιητικές συλλογές.
ΑΠ.: Τρεις, η τελευταία λέγεται «Στοχασμοί, ποίηση και ενδόμυχες σκέψεις». Αυτό το βιβλίο είναι μια σκέψη. Είναι από την ψυχή μου. Κρυμμένα συναισθήματα που έχω χρόνια στην καρδιά μου. Χωρίζεται στα «Πατριωτικά», τα «ερωτικά» ποιήματα κι αυτά που είναι κάτι σαν... τραγούδια. Τη συλλογή αυτή την έχω αφιερώσει στα εγγόνια μου, τον Αρη και τη Μαρίλια. Αυτά τα δυο μωρά είναι όλη μου η ζωή.


Ο εθνικός στρατός και οι θυσίες

Η επική υπερπαραγωγή που σκηνοθέτησε ο Ηλίας Μαχαίρας και προσφέρει σήμερα η «δημοκρατία» λογοκρίθηκε επί δεκαετίες καθώς άγγιξε το θέμα των θυσιών του εθνικού στρατού, που πολέμησε τον σταλινισμό και κράτησε τη χώρα μας ελεύθερη.

Πρόκειται για μια πολεμική περιπέτεια, παραγωγής του 1971, σε σενάριο Καίτης Δετζώρτζη, στην οποία πρωταγωνιστεί πλειάδα ηθοποιών, μεταξύ των οποίων οι Μάρλεν Παπούλια, Χριστόφορος Ζήκας, Ιλυα Λιβικού, Λευτέρης Γυφτόπουλος, Νικήτας Πλατής, Νίκος Φέρμας.

Σύμφωνα με την υπόθεση, στην περίοδο της γερμανικής Κατοχής δύο αδέλφια, ο Τάκης και ο Χρήστος, πολεμούν με σθένος τον κατακτητή. Ο ένας ανήκει σε μια αντιστασιακή ομάδα κι ο δεύτερος σε κάποιαν άλλη. Μετά την αποχώρηση των Γερμανών, τα δύο αδέλφια βρίσκονται σε αντίπαλα στρατόπεδα. Ο ένας είναι καπετάνιος του ΕΛΑΣ και ο άλλος λοχαγός του ελληνικού στρατού. Στην προσπάθεια του ΕΛΑΣ να καταλάβει το Σύνταγμα Χωροφυλακής Μακρυγιάννη, ο ένας αδελφός χάνεται. Λίγο προτού ξεσπάσει ο Εμφύλιος, ο άλλος αδελφός παίρνει μετάθεση για τη Φλώρινα. Εκεί οι ήρωες θα ζήσουν από κοντά τα τραγικά γεγονότα του Εμφυλίου, ως την ολοσχερή συντριβή των ανταρτών στην κορυφογραμμή του Γράμμου. Στο φιλμ αξιοποιούνται στο έπακρο στρατιωτικό υλικό, φωτογραφίες και φιλμ αρχείου με σκηνές από αληθινές μάχες. Η μουσική επένδυση έρχεται να υπογραμμίσει τον συναισθηματισμό και την επικότητα συγκεκριμένων σκηνών.


Κωνσταντίνα Γαρνέλη
Φωτό: Χρήστος Ζήνας

από το dimokratianews.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου